Nie zatrzymujemy się w staraniach nad rozwojem platformy Wirtualnego Muzeum Jerzego Kukuczki. Rok 2022 był dla nas bardzo wymagający i jesteśmy przeszczęśliwi, że udało nam się wykonać tak dużo pracy, którą możemy się z Wami podzielić. Opracowaliśmy i zdigitalizowaliśmy ogromną część materiałów w Archiwum Jerzego Kukuczki, a także znacząco zwiększyliśmy nasz zasób archiwalny. Zabezpieczyliśmy kilka tysięcy fotografii z życia Jerzego Kukuczki oraz kilkanaście kaset magnetofonowych, zawierających nagrania łączności radiowej z wypraw na Lhotse 1979 oraz Makalu 1982. Wydaliśmy nową książkę z serii “Z archiwum Jerzego Kukuczki” oraz współpracowaliśmy z Wydawnictwem Telegraph przy wydaniu jubileuszowego kalendarza Teno na rok 2023 roku, inspirowanego autentycznymi dziennikami Jerzego Kukuczki. A to tylko niewielka część naszych tegorocznych działań. Zapraszamy do zapoznania się z resztą tego, co wydarzyło się u nas w 2022 roku.
Zabezpieczenie, opracowanie, digitalizacja
Wirtualne Muzeum Jerzego Kukuczki stoi nie tylko himalaizmem i pięknymi pejzażami gór. Jest to miejsce, które zbiera materiały, mające na celu zachowanie pamięci o całym życiu Jerzego Kukuczki i jego rodziny, dlatego w tym roku udało nam się zabezpieczyć i opracować ponad 4000 fotografii, przedstawiających Jerzego Kukuczkę w innym kontekście niż górskim. Za pomocą ochronnych obwolut i opakowań zabezpieczyliśmy nieopracowane dotąd fotografie oraz po opracowaniu wdrożyliśmy w strukturę naszego archiwum. Dzięki temu nadaliśmy im logiczny układ, pomagający orientować się w zbiorze Archiwum Jerzego Kukuczki oraz dający nam pewność, że żaden obiekt nie zostanie pominięty lub niezauważony. Przy tak dużym zbiorze jest to bardzo ważne.
Dzięki tym działaniom z naszym zasobie pojawiły się kategorie, dzielące się na różne ważne dla Jerzego Kukuczki wydarzenia, przedstawiające jego rodziców, dzieciństwo, młodość, rodzinę oraz wydarzenia i spotkania rodzinne oraz imprezy takie jak sylwestry, wesela, czy zwykłe spotkania ze znajomymi. Co więcej możemy bez przeszkód odnaleźć zdjęcia Jerzego z czasów pełnienia przez niego służby wojskowej, wyjazdów do Włoch, Francji czy Kanady, a także fotografie, które utrwaliły życie rodzinne Kukuczków w Istebnej, do której tak często jeździli. Następnie 600 z tych fotografii zdigitalizowaliśmy i opublikowaliśmy na stronie Wirtualnego Muzeum Jerzego Kukuczki. W ramach powyższych prac poukładaliśmy też dużą część zbioru, dotyczącego himalajskiej części życia Jurka, poprzez rozpoznanie wielu fotografii i przyporządkowanie ich do właściwych jednostek archiwalnych.
Oprócz fotografii rodzinnych opracowaliśmy i zdigitalizowaliśmy zdjęcia, dokumentujące różne wyprawy, w których uczestniczył Jerzy Kukuczka – Lhotse 1979, Mount Everest 1980, Gasherbrumy 1983 oraz Dhaulagiri 1984/1985. Dzięki pracy merytorycznej usprawniliśmy też i zaktualizowaliśmy opisy do zdjęć, które już wcześniej widniały na naszej stronie. Efekty naszej pracy możecie zobaczyć w naszym wirtualnym archiwum. W sumie opracowaliśmy i zdigitalizowaliśmy 1050 zdjęć z wypraw himalajskich Kukuczki oraz zabezpieczyliśmy i opracowaliśmy ponad 4000 fotografii, dotyczących jego życia poza górami (z czego zdigitalizowaliśmy dodatkowe 600 z nich, razem 1650 zdigitalizowanych fotografii). Co więcej w tym roku opracowaliśmy i zdigitalizowaliśmy 100 materiałów tekstowych, w tym listy Jerzego Kukuczki, materiały, dotyczące jego dzieciństwa i lat młodości (pamiątki Chrztu Świętego, świadectwa szkolne itp.) oraz wybrane wycinki prasowe, dotyczące wypraw himalajskich, w których brał udział Jerzy Kukuczka.
Digitalizacja sprzętu alpinistycznego z Izby Pamięci Jerzego Kukuczki
W tym roku udało nam się pojechać do Izby Pamięci Jerzego Kukuczki w Istebnej, gdzie Cecylia Kukuczka na co dzień dba o pamięć o Jurku, opowiadając o nim historie oraz opiekując się pamiątkami, które po sobie pozostawił. Sprzęt wspinaczkowy oraz odzież himalajska, będąca częścią wystawy Izby Pamięci Jerzego Kukuczki nie była do tej pory zdigitalizowana, więc postanowiliśmy ją przetransportować do naszego studia fotograficznego i zdigitalizować. Dzięki temu możecie oglądać ekspozycję Izby Pamięci Jerzego Kukuczki z domu! Na naszej stronie znajdziecie m.in. narty, na których Jerzy Kukuczka zjechał ze szczytu Shisha Pangmy w 1987 roku, drewniane kości wspinaczkowe, które Jurek sam wyrzeźbił jeszcze podczas początków swojej górskiej przygody czy czekany i czekanomłotki, których używał w Tatrach w latach 60. i 70.
Świat cyfrowy daje wiele możliwości poznawania historii, a jedną z nich jest oglądanie obiektów muzealnych w 3D. Dzięki współpracy z Muzeum Śląskim w Katowicach, które za pomocą specjalistycznego sprzętu wykonało dla nas takie skany, możecie obejrzeć sprzęt i odzież himalaisty w całości! Na stronie, na której opublikowaliśmy skany, możecie zobaczyć buty wysokogórskie Ignacego Nendzy, plecak używany podczas wyprawy na Lhotse w 1979 roku oraz wiele innych obiektów, zdigitalizowanych metodą 3D.
Współpraca z himalaistami
Największą radość w tym roku sprawiły nam przyjaźnie i kontakty zawarte z wybitnymi himalaistami, którzy zdecydowali się wspomóc rozwijanie naszej działalności, przekazując nam cudowne materiały! Himalaistka Anna Okopińska przekazała Fundacji Wielki Człowiek ponad 100 fotografii, dokumentujących dwie wyprawy himalajskie. Pierwsza na Gasherbrumy z 1975 roku, kiedy Anna Okopińska wraz z Haliną Krüger-Syrokomską zdobyły szczyt Gasherbruma II, co było niezwykłym osiągnięciem. Druga z kobiecej wyprawy na K2 z 1982 roku pod kierownictwem Wandy Rutkiewicz. W tym samym czasie Jerzy Kukuczka wraz z Wojtkiem Kurtyką nielegalnie zdobyli Broad Peak. Fotografie otworzyły przed nami nowe rozdziały w historii tych dwóch wypraw oraz znacząco uzupełniły wiedzę na ich temat. Część zdigitalizowanych zdjęć możecie zobaczyć w wirtualnym archiwum.
Drugą osobą, która bardzo nam pomogła i która pomaga nam jak tylko może od wielu lat jest Ignacy Walenty Nendza. Przyjaciel Jerzego Kukuczki i himalaista. Pan Nendza podzielił się z nami nagraniami łączności radiowej z wypraw na Lhotse 1979 oraz Makalu 1982, które zabezpieczyliśmy i zdigitalizowaliśmy. Dzięki temu możemy posłuchać w jaki sposób przebiegał kontakt pomiędzy bazą a obozami na wyprawie himalajskiej oraz odczuć radość wspinaczy, kiedy ci osiągnęli szczyt. Jest to bardzo cenny zasób, który pomoże w odkrywaniu himalajskiej historii oraz może znacząco przyczynić się do poszerzenia wiedzy o tych dwóch wyprawach. Kasety magnetofonowe zostały właściwie zabezpieczone i opisane, po czym wdrożone do zasobu Archiwum Jerzego Kukuczki. Cyfryzacja kaset pozwoliła nam na sprawdzenie w jakim stanie są nagrania oraz wstępne rozpoznanie materiału. Łącznie nagrania trwają około 31 godzin, więc w roku 2023 z pewnością będziemy pracować nad ich dokładnym wysłuchaniem i dzieleniem się z Państwem co ciekawszymi fragmentami! Poniżej rozmowa kierownika wyprawy Adama Bilczewskiego z Zygmuntem Andrzejem Heinrichem. Wyprawa na Lhotse w 1979 roku.
Ignacy Nendza wspomógł nas również, udzielając wywiadu do wydanego w tym roku trzeciego tomu z serii “Z archiwum Jerzego Kukuczki”. Wywiad dotyczy przeróżnych historii i wydarzeń z himalajskim wypraw, a jego fragmenty możecie znaleźć w naszym nowym wydawnictwie, o którym więcej przeczytacie poniżej.
Trzeci tom z serii “Z archiwum Jerzego Kukuczki”
W listopadzie 2022 roku premierę miał trzeci tom z serii “Z archiwum Jerzego Kukuczki” pod tytułem “(Nie)zdobyta góra. Broad Peak i K2 ’82”. Kontynuując koncepcję ukazania danej wyprawy himalajskiej Jurka Kukuczki poprzez archiwalia, przedstawiliśmy Wam historię wyprawy, która jednocześnie zakończyła się sukcesem i porażką. Mowa o kobiecej wyprawie na K2 z 1982 roku, do której przyłączyli się Jerzy Kukuczka i Wojtek Kurtyka, jako niezależny zespół, realizujący własne plany. Książka pokazuje okoliczności wyprawy, nielegalne zdobycie szczytu Broad Peak, porażkę trzech polskich wypraw na K2 oraz kontrowersje, które pojawiły się po wyprawie. Wyprawa została przedstawiona poprzez materiały archiwalne, czyli główną osią narracji jest dziennik Jerzego Kukuczki oraz jego korespondencja z żoną Cecylią Kukuczką, wzbogacona atrakcyjną szatą graficzną oraz fotografiami z Archiwum Jerzego Kukuczki. Wpisując się w nurt dwóch poprzednich wydań serii, książka bogata jest w multimedialne kody QR, które po zeskanowaniu przenoszą czytelnika na naszą stronę i pozwalając posłuchać głosu Jerzego Kukuczki, który opowiada o wyprawie, czy odtworzyć nagranie, zawierające wywiady z himalaistami. W tym fragmenty przeprowadzonego z Ignacym Nendzą wywiadu, o którym więcej powyżej. Tym co różni książkę od poprzednich wydań jest zdecydowanie bardziej rozbudowany komentarz odautorski. Ilona Chylińska pracując nad książką wykonała świetną pracę spojenia wszystkich materiałów archiwalnych w jedną, przyjemną w odbiorze całość oraz przeprowadziła śledztwo, zestawiając historie opisane przez Kukuczkę z innymi źródłami. Poprzez swój komentarz prowadzi czytelnika, pozwalając lepiej zrozumieć wszystko to, co zostało przez Jurka niedopowiedziane, ponieważ styl jego dzienników z tej wyprawy jest bardzo lakoniczny i wymagał pracy redaktora, który wyjaśniłby wszystkie skróty, tajemnicze nazwy czy imiona i nazwiska. Aby to zrobić Pani Chylińska kontaktowała się z innymi himalaistami oraz żoną Jerzego Cecylią Kukuczką. Co więcej książka zawiera wiele nigdy wcześniej niepublikowanych zdjęć himalaistki Anny Okopińskiej oraz tych pochodzących z Archiwum Jerzego Kukuczki. Z tą książką warto się zapoznać, dlatego zapraszamy do naszego sklepu, gdzie możecie ją zakupić!
Wielkim wydarzeniem była dla nas premiera książki w Katowicach Mieście Ogrodów – Instytucji Kultury im. Krystyny Bochenek. Premiera miała miejsce 4 listopada i miała formę rozmowy, poprzedzonej prelekcją Cecylii Kukuczki. Prowadząca spotkanie Beata Tomanek z Radia Katowice rozmawiała o powstaniu książki oraz o samej wyprawie z uczestniczką wyprawy kobiecej z 1982 roku Anielą Łukaszewską, żoną Jurka Cecylią, autorką książki Iloną Chylińską oraz archiwistą w Fundacji Wielki Człowiek Wojciechem Lemańskim. Na spotkaniu pojawiło się bardzo dużo osób zainteresowanych tematyką himalajską, a także samych himalaistów. Relację z premiery książki możecie zobaczyć, klikając w ten link. Niestety z powodów osobistych zabrakło na wydarzeniu Pani Danuty Wach. Mimo to bardzo dziękujemy Pani Danucie za chęć udziału w wydarzeniu a Pani Anieli dziękujemy za uraczenie nas cudowną opowieścią. W trakcie wydarzenia można było nabyć książki wydane przez Fundację Wielki Człowiek oraz porozmawiać z uczestnikami spotkania.
Drugą wydawniczą nowością był Kalendarz Teno 2023 Jerzego Kukuczki, który powstał przy współpracy z Wydawnictwem Telegraph, które jak się okazało ciągle wydaje kalendarze Teno, w których pisał Jerzy Kukuczka. W związku z tym Pani Magdalena Hebdowska, prezes wydawnictwa, zwróciła się do nas z pomysłem stworzenia jubileuszowego kalendarze Teno, który to pomysł bardzo nam się spodobał. Rok 2023 jest specjalny dla nas i dla Wydawnictwa Telegraph z trzech powodów: 75 rocznica urodzin Jerzego Kukuczki, 65 urodziny kalendarza Teno i 35 urodziny Wydawnictwa Telegraph. Te piękne daty nie mogą być przypadkowe! Owocem naszej współpracy stał się Kolekcjonerski Kalendarz Teno 2023 Jerzego Kukuczki, który zainspirowany jest autentycznymi zapiskami Jerzego Kukuczki. W kalendarzu znajdują się specjalne wstępy od Wydawnictwa Telegraph i Fundacji Wielki Człowiek, archiwalne materiały z Archiwum Jerzego Kukuczki, kilka stron przeróżnych informacji z himalajskiego świata oraz broszura “Korona Himalajów i Karakorum Jerzego Kukuczki”, zawierająca opis zdobycia każdego ośmiotysięcznika przez Jurka, zdjęcia z trasami wspinaczkowymi oraz kody QR prowadzące do filmu o danej wyprawie. Kalendarze Teno Jerzego Kukuczki są wypełnione himalajską treścią do granic możliwości! Kalendarze możecie zakupić w naszym sklepie! Zachęcamy też do zakupu zwykłego kalendarza, który również ma w sobie mnóstwo interesującej treści.
Ukoronowaniem naszej wspólnej pracy była oficjalna Inauguracja Kalendarza Teno 2023 w pubie Keja w Łodzi, mająca miejsce 19 października ubiegłego roku. Inauguracja została zorganizowana przez Wydawnictwo Telegraph. W trakcie spotkania Pani Magdalena Hebdowska opowiedziała o pracy nad kalendarzem i swoich wspomnieniach związanych z Jurkiem. Na wydarzenie zostali zaproszeni goście: Cecylia Kukuczka i Krzysztof Wielicki. Pani Cecylia w swojej prelekcji przedstawiła życie Jerzego Kukuczki, a Krzysztof Wielicki opowiedział historię Lodowych Wojowników. Wydarzenie spotkało się z ogromnym zainteresowaniem, a łaknący himalajskich historii goście całkowicie wypełnili pub! W trakcie wydarzenia można było nabyć Kolekcjonerski Kalendarz Teno 2023 Jerzego Kukuczki z autografami Cecylii Kukuczki i Krzysztofa Wielickiego oraz wystawiono autentyczny dziennik Jerzego Kukuczki, który można było na własne oczy zobaczyć.
Rozbudowa Wirtualnego Muzeum Jerzego Kukuczki
Zadaniem, które kontynuujemy jest ciągła rozbudowa strony Wirtualnego Muzeum Jerzego Kukuczki, aby wszystko to, o czym pisaliśmy powyżej, można było zobaczyć i obejrzeć w różnych formach. Staramy się pracować nad ułatwieniem dostępności naszych materiałów archiwalnych oraz ich opisami, aby wspomóc badaczy himalaizmu, a także zwiększyć atrakcyjność naszych materiałów dla osób zainteresowanych tą tematyką. Pracujemy nad tłumaczeniem opisów archiwaliów na język angielski, aby dotrzeć do jak największej liczby zainteresowanych odbiorców oraz pracujemy nad tłumaczeniem strony na język Hiszpański. Co więcej dodaliśmy dwie Wirtualne Podróże – Annapurna 1987 oraz Shisha Pangma 1987. Wirtualne Podróże wpasowują się w naszą misję przedstawiania wydarzeń za pomocą materiałów archiwalnych, tak więc otwierając Wirtualną Podróż Annapurna i Wirtualną Podróż Shisha Pangma przeniesiecie się do roku 1987 i zobaczycie zdjęcia, filmy z wypraw i nagrania audio z wywiadów z Jerzym Kukuczką, które dotyczą tych dwóch wypraw. Historia została opisana za pomocą fragmentów książki “Mój Pionowy Świat” Jerzego Kukuczki. Zapraszamy do zapoznania się z efektami naszej pracy!
Kolekcja Rodziny Kukuczków
W trakcie prac nad opracowaniem zbioru fotografii z życia Jerzego Kukuczki wyłoniliśmy nowy zbiór w naszym Archiwum, czyli Kolekcja Rodziny Kukuczków. Wyodrębniliśmy ten zbiór, ponieważ w Archiwum znajduje się mnóstwo przeróżnych materiałów, dokumentujących pracę rodziny Kukuczków nad upamiętnieniem postaci Jerzego Kukuczki. W opracowanym na ten moment zbiorze znajdziemy fotografie z odsłonięcia tablicy pamiątkowej ku czci Jerzego Kukuczki w Istebnej w 1990 roku oraz z otwarcia Izby Pamięci Jerzego Kukuczki w Istebnej w 1996 roku. Chcemy w ten sposób docenić pracę Pani Cecylii Kukuczki jaką wkłada w upamiętnienie Jerzego Kukuczki i popularyzację polskiego himalaizmu oraz udokumentować jej działalność. Jako że jest to praca ciągła planujemy stale ten zbiór poszerzać i publikować na stronie Wirtualnego Muzeum Jerzego Kukuczki.
Podsumowanie
Nasza praca na rzecz Wirtualnego Muzeum Jerzego Kukuczki w 2022 roku była bardzo intensywna. Tysiące zabezpieczonych, opracowanych i zdigitalizowanych materiałów, nowe wydawnictwa książkowe, rozbudowa strony Wirtualnego Muzeum Jerzego Kukuczki i współpraca z Anną Okopińską i Ignacym Walentym Nendzą, zabezpieczenie i opracowanie nagrań łączności radiowej z wypraw himalajskich oraz premiery i spotkania. Bardzo tego dużo! A to nie wszystko – mamy bardzo rozbudowane i dalekosiężne plany na przyszłość. Ciągle chcemy odkrywać przed Wami nowe karty himalajskiej historii oraz zabezpieczać materiały archiwalne i ratować je od zapomnienia. Historia polskiego himalaizmu jest niezwykle bogata i ma jeszcze wiele do odkrycia. Nie możemy się już doczekać efektów naszej pracy w 2023 roku, ale na to przyjdzie nam jeszcze poczekać!
