Archiwum Jerzego Kukuczki

Nieustannie pracujemy nad Archiwum Jerzego Kukuczki, aby przekazać Państwu wiedzę na temat życia i działalności Jerzego. W poprzednim wpisie pokazaliśmy Wam jakie cenne zabytki zdigitalizowaliśmy, zapraszamy do sprawdzenia (kliknij w link)! Kolejne zadanie, za które się zabraliśmy było naprawdę duże i z radością możemy podzielić się z Wami wynikami naszej pracy! Otóż zajęliśmy się opracowaniem wszystkich zdjęć pozostawionych przez Jerzego Kukuczkę, które do tej pory nie miały okazji ujrzeć światła dziennego, a także zaktualizowaliśmy wiele z tych, które już widzieliście. Są to zdjęcia z młodości naszego himalaisty. Lata jego dzieciństwa, służby wojskowej i mnóstwo przeróżnych wydarzeń rodzinnych z całego życia Jurka. A to nie wszystko! Przejrzeliśmy setki zdjęć, które były do tej pory trudne do rozpoznania i dzięki ciężkiej pracy z materiałem źródłowym udało nam się posortować i poukładać zdecydowaną większość z nich, co pozwoliło nam jeszcze lepiej uporządkować gigantyczny zbiór archiwalny po Jerzym Kukuczce. Dzięki uprzejmości Ignacego Nendzy dotarliśmy również do nagrań radiowych z wypraw na Lhotse w 1979 roku oraz Makalu w 1982 roku. Była to niezwykle ekscytująca część zadania! Przykłady zdigitalizowanych fragmentów nagrań znajdziecie w dalszej części wpisu. Rezultatem całego zadania było opracowanie i zabezpieczenie 4775 obiektów fotograficznych, 41 kaset magnetofonowych (wraz z ich cyfryzacją na potrzeby opracowania) oraz digitalizacja wybranych 600 fotografii.

 

 

Stworzyliśmy nowy zespół w naszym archiwum, czyli Kolekcję Ignacego Walentego Nendzy oraz wiele nowych jednostek archiwalnych w istniejącym już zespole Spuścizna Jerzego Kukuczki. To wszystko możecie zobaczyć na naszym profilu na portalu zbioryspoleczne.pl.

 

Z czym mierzymy się w archiwum na co dzień?

Opracowanie tak dużego zbioru jest wielkim wyzwaniem, dlatego aby właściwie uporządkować pracę należy podzielić ją na etapy. Pierwszym z nich jest weryfikacja materiałów archiwalnych i systematyzacja zbioru. Jest to etap niezwykle trudny do wykonania, gdyż wymaga bardzo dobrej znajomości zbioru. Spędziliśmy bardzo dużo czasu nad opracowaniem właściwej struktury archiwalnej dostosowanego do zbioru fotografii  w naszym archiwum, szczególnie, że do tej pory struktury w obrębie której zamieścilibyśmy fotografie prywatne w Archiwum Jerzego Kukuczki nie było. Jest to dla nas nowość. W celu opracowania właściwej struktury archiwalnej zwróciliśmy się o pomoc do Centrum Archiwistyki Społecznej, gdzie uzyskaliśmy ogromną dawkę wiedzy na ten temat, za co serdecznie dziękujemy.

 

W toku prac wyodrębniliśmy kolejny zespół, który nazwaliśmy Kolekcja Rodziny Kukuczków, ponieważ pośród fotografii znaleźliśmy pokaźny zbiór materiałów przedstawiających działalność upamiętniającą Jerzego Kukuczkę, prowadzoną przez żonę himalaisty Cecylię Kukuczkę. Zgodnie uznaliśmy, że wymaga to utworzenia nowego zespołu, który będziemy mogli rozwijać wraz z pracą Pani Cecylii i dokumentować w jaki sposób pamięć o Jurku była pielęgnowana przez rodzinę himalaisty. W tym zespole znalazły się fotografie przedstawiające uroczystości i wydarzenia upamiętniające, w których brała udział rodzina Jurka, np. odsłonięcia tablic pamiątkowych, pomników, wyprawy pamiątkowe pod południową ścianę Lhotse i wiele innych.

 

Zabezpieczenie i właściwe poukładanie zbioru

Następnym etapem jest przydzielenie danych materiałów do utworzonych jednostek archiwalnych, w których zawierać będą się podzielone i usystematyzowane materiały. Tę pracę wykonywaliśmy symultanicznie z zabezpieczaniem fotografii w odpowiednich opakowaniach dla tego typu materiałów. Zdecydowaliśmy się na bezkwasowe koszulki, które nie doprowadzą do zniszczenia fotografii oraz pozwolą na swobodny dostęp do materiałów w razie potrzeby. Zbiór fotografii przed opracowaniem nie był poukładany, więc musieliśmy włożyć w to sporo wysiłku, ale był to zdecydowanie najbardziej ekscytujący etap prac.

 

Kiedy zdjęcia są już poukładane i zabezpieczone należy opakowania odpowiednio opisać, aby umożliwić łatwe i szybkie wyszukiwanie potrzebnych materiałów w archiwum. Przejrzystość szczególnie przy dużych zbiorach jest niezwykle ważna i znacząco ułatwia pracę w archiwum. Ze względu na to wykorzystaliśmy naklejki z wydrukowanym tekstem, który jest czytelniejszy niż zwykłe pismo. Każde z opakowań zostało opisane na górze pudełka oraz na jego przodzie.

 

Następnym zadaniem było utworzenie jednostek archiwalnych oraz przeniesienie danych do systemu informatycznego (w tym przypadku Otwarty System Archiwizacji w skrócie OSA).

 

Nagrania łączności radiowej z wypraw wysokogórskich – audialna podróż w przeszłość

Bardzo ekscytującą częścią zadania było opracowanie nagrań łączności radiowej z wypraw na Lhotse ’79 i Makalu ’82. To niesamowite wrażenie usłyszeć po tylu latach radość uczestników wyprawy, gdy Zygmunt Heinrich ogłasza zdobycie szczytu Lhotse! Co najważniejsze jest to niezwykle ważny dokument historyczny, który dzięki przeprowadzone cyfryzacji zachowa się, miejmy nadzieję, po wsze czasy. Zapraszamy do posłuchania kilku próbek ze wspomnianych nagrań:

 

Fragment 1 – łączność radiowa z Andrzejem Czokiem (Lhotse 1979)

 

Fragment 2 – łączność radiowa z Zygmuntem Andrzejem Heinrichem (Lhotse 1979)

 

Fragment 3 – informacja o zdobyciu szczytu przez Zygmunta Andrzeja Heinricha i Janusza Skorka (Lhotse 1979)

 

Fragment 4 – łączność radiowa z Jerzym Kukuczką na szczycie (Lhotse 1979)

 

Fragment 5 – łączność radiowa bazy z obozem (Makalu 1982)

 

W ramach zadania podjęliśmy się też zdigitalizowania części opracowanych fotografii, których przykłady znajdziecie w całości wpisu.

 

 

Opracowanie tego zbioru było dla nas wielkim wyzwaniem, ale też i niezwykłą przygodą. Odkryliśmy wiele ciekawostek o Jurku, uporządkowaliśmy dużą część Archiwum, a także podzieliliśmy się z Państwem niepublikowanymi dotąd fotografiami oraz nagraniami. Oby każdy rok był tak owocny w himalajskie odkrycia jak ten!

 

 

Projekt dofinansowany przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych oraz z budżetu Miasta Katowice.

 

 

Jeśli chcecie być na bieżąco i odkrywać Archiwum Jerzego Kukuczki razem z nami, to zapraszamy do odwiedzenia naszych mediów społecznościowych, gdzie publikujemy wiele różnych materiałów – Facebook oraz Instagram.